از بازی با من نترسید!
لوازم ورزشی: تبعیض از جنس بیماری؛ این چالشی بود که فوتبال ایران بعد از عقد قرارداد با سرژ اوریه، ستاره پیشین تاتنهام و پاری سن ژرمن، با آن روبرو شد. در صورتیکه سال ها فعالیت حرفه ای وی در اروپا با وجود مبتلاشدن به هپاتیت B نشان داده بود این بیماری مزمن مانعی برای بازی نیست، اما قطع مصرف دارو و فعال شدن ویروس در ایران منجر به یک منع موقت جنجالی شد. حالا هم که مجوز بازی اوریه بعد از کنترل بار ویروسی صادر شده، اما نگرانی های عمومی درباره ی انتقال بیماری بازهم پابرجا ماند.
به گزارش لوازم ورزشی به نقل از ایسنا، انتقال سرژ اوریه به پرسپولیس علیرغم این که یکی از بزرگ ترین نقل وانتقال های فوتبال ایران بود اما ظرف چند روز به بحرانی مدیریتی برای این باشگاه تبدیل شد؛ بحرانی که با اشتباه مدیران پرسپولیس در عقد قرارداد با اوریه بدون گذراندن تست های پزشکی به وجود آمد چونکه پس از تست های پزشکی فاش شد که مدافع اهل ساحل عاج دچار هپاتیت B است و او تا پایین آمدن دوز ویروس فعال در بدنش نمی تواند برای پرسپولیس به میدان برود. حالا بعد از هفته ها بالاخره اوریه بعد از گذراندن روند درمانی اش توانست مجوز پزشکی بازی در لیگ برتر را دریافت کند و نخستین بازی اش برای پرسپولیس را مقابل ذوب آهن انجام دهد. در عین حال بازهم نگرانی درباره ی حضور وی در مستطیل سبز وجود دارد؛ البته نه به خاطر سلامتی ستاره ساحل عاجی بلکه به علت سلامتی باقی بازیکنان. بنابراین داستان اوریه مبحث مهمی را باز کرده است؛ آیا رویارویی با ورزشکاران هپاتیتی خطرناک است؟
چطور اوریه در اروپا بدون مشکل بازی کرد
س از اتفاقی که برای اوریه افتاد، این پرسش به وجود آمد که سرژ اوریه چطور توانسته بود سال ها در باشگاه های مطرح اروپایی مانند پاری سن ژرمن، تاتنهام، ویارئال و ناتینگهام فارست بدون هیچ مشکلی به فعالیت حرفه ای خود ادامه دهد، اما در ایران با ممنوعیت مواجه شد؟ پاسخ این سوال در میزان ویروس فعال داخل بدن اوریه است.
هپاتیت B اوریه یک بیماری مزمن و طولانی مدت است. وی در دوران حضور خود در باشگاه های اروپائی، تحت نظر پزشکان بوده و با مصرف منظم داروهای ضدویروسی، بیماری خودرا در فاز "غیرفعال" (با بار ویروسی پایین) حفظ نموده بود. در این شرایط، پروتکلهای پزشکی ورزشی اروپا و فیفا، که بر عدم تبعیض تاکید دارند، او را به هیچ عنوان از بازی منع نمی کردند.
زهره هراتیان، رئیس ایفمارک، به وضوح به این نکته اشاره کرد: «اوریه از قبل به این بیماری مبتلا بوده و در اروپا داروهای خودرا مصرف می کرده اما متاسفانه مصرف داروها را قطع کرده بود که این امر منجر به بالا رفتن دوز ویروس (لود ویروس) در بدن او شده است.» بنابراین اقدام اوریه در قطع کردن داروهایش و بدنبال آن، افزایش لود ویروس در بدن او منجر به ممنوعیت حضور وی در زمین فوتبال شد.
هپاتیت دشمن خاموش کبد
رای درک درست ماجرا، ابتدا باید ماهیت بیماری را شناخت. هپاتیت به مفهوم التهاب کبد است و در انواع مختلف A، B، C، D، E طبقه بندی می شوند. کبد یکی از حیاتی ترین ارگان های بدن است که وظایفی چون سم زدایی و ساخت پروتیین های خونی را بر عهده دارد؛ بنابراین، التهاب کبد (هپاتیت) می تواند تمام بدن را تحت تأثیر قرار دهد و در بلند مدت منجر به سیروز یا سرطان کبد شود.
براساس تعاریف سازمان جهانی بهداشت (WHO)، دو نوع هپاتیت B و C اهمیت ویژه ای در بحث مزمن شدن بیماری دارند. هپاتیت B (HBV) که اوریه به آن مبتلا است، و هپاتیت C (HCV)، هر دو عمدتا از راه خون و مایعات بدن منتقل می گردند و می توانند به عفونت مزمن تبدیل شوند. تفاوت اصلی در اینست که واکسن خیلی موثری برای پیش گیری از هپاتیت B موجود است، در صورتیکه هپاتیت C حال با داروهای ضدویروسی خوراکی (DAAs) قابل درمان قطعی است.
ریسک انتقال هپاتیت در فوتبال
کی از اصلی ترین دلیلهای ایجاد حاشیه پیرامون ابتلای اوریه، ترس از انتقال بیماری در حین برخوردها و جراحات خونی بود؛ باوری که حتی بشکلی ناجوانمردانه برای تمسخر و تحت فشار قرارداد ستاره ساحل عاجی استفاده شد. اما نگاه علمی به این ریسک، تصویری بطورکامل متفاوت ارائه می کند. دکتر سید مؤید علویان، استاد بیماریهای گوارش و کبد و رئیس انجمن مطالعات کبدی ایران، قاطعانه اظهار کرد: «از لحاظ علمی، هیچ منع پزشکی برای بازی کردن افراد دچار هپاتیت B در رشته فوتبال وجود ندارد.»
او توضیح می دهد که راه اصلی انتقال هپاتیت B، تماس خون با خون یا مایعات آلوده به خون است، نه از راه عرق، بزاق دهان یا معاشرت معمول. به همین دلیل، در ورزش هایی مانند کشتی و بوکس که تماس فیزیکی شدید و احتمال خونریزی بیشتر است، خطر بالاتر می رود اما در مورد فوتبال که در رده «ورزش های برخورد محدود» طبقه بندی می شود، این ریسک خیلی ناچیز است.
خطر انتقال HBV یا HCV از یک بازیکن آلوده به بازیکن دیگر در حین مسابقات فوتبال به شکل رسمی گزارش نشده است. مقالات انتشار یافته در ژورنال های تخصصی مانند Sports Medicine - Open، ریسک انتقال هپاتیت B در یک تماس ورزشی را در حد ۱ در ۸۵۰ هزار تا ۴.۲۵ میلیون بازی تخمین زده اند که نشان دهنده ریسکی «بسیار ناچیز» است. در مورد پرونده اوریه، زهره هراتیان، رئیس ایفمارک هم با تاکید بر سخت بودن انتقال این بیماری در وضعیت معمول فوتبال، حاشیه های به وجود آمده را تا حد زیادی بی جهت دانست.
همچنین، باید توجه داشت که ریسک بالاتر مبتلاشدن به هپاتیت در بین ورزشکاران عمدتا ناشی از عوامل غیرورزشی مانند استفاده از داروهای تزریقی (نیروزا) یا سفر به مناطق و کشورهای پرخطر از نظر هپاتیت است، نه ذات تماس ورزشی.
چطور میتوان ریسک انتقال هپاتیت در ورزش را از بین برد؟
ا توجه به ریسک ناچیز انتقال در فوتبال، داستان اوریه فاش کرد که بااینکه مبتلاشدن به هپاتیت B مانع فعالیت حرفه ای نیست، اما قطع درمان و بالا رفتن «بار ویروسی» می تواند موقتا منجر به منع فعالیت شود؛ موضوعی که در مورد اوریه رخ داد.
هدف اصلی کنترل هپاتیت B، سرکوب ویروس با داروهای ضدویروسی است تا بار ویروسی (HBV DNA) به زیر۲۰۰ IU/mL برسد. این پروتکل، خطر انتقال را به کمترین حد ممکن می رساند. به عنوان نمونه، دکتر علویان در پرونده اوریه تأکید کرده بود که او تنها احتیاج به درمان و پیگیری منظم دارد. موضوعی که صورت گرفت و اوریه بعد از چند هفته درمان و تأیید ایفمارک بر مبنای رسیدن فاکتورهای بیماری به حد مجاز، در نهایت کارت بازی خودرا دریافت کرد و در بازی با ذوب آهن برای بار اول برای پرسپولیس به میدان رفت.
ورزش جای تبعیض نیست
رور پرونده اوریه و واکنش هایی که بیماری این بازیکن به همراه داشت، نشان میدهد که بازهم مشکلات فرهنگی عمیقی در ورزش ایران وجود دارد. در سطح بین المللی نه فیفا و نه کمیته بین المللی المپیک (IOC)، هیچ نوع منعی برای شرکت ورزشکاران دچار هپاتیت B یا C در مسابقات ندارند، چونکه شواهد انتقال هپاتیت در فوتبال ناچیز است.
هم چنین منشور المپیک و اسناد حقوق بشری فیفا تصریح می کنند که هر فردی باید بدون هیچ نوع تبعیضی امکان انجام ورزش را داشته باشد؛ موضوعی که هراتیان هم به آن تاکید کرده بود. او اظهار داشته بود: "ایفمارک طبق قوانین منع تبعیض، نمی تواند صرفاً به علت مبتلاشدن به هپاتیت B، اوریه را از بازی محروم کند. هرگونه ممنوعیت، نقض آشکار اصول بین المللی خواهد بود."
البته برخی پروتکلهای بهداشتی برای کنترل این بیماری درنظر گرفته شده است. اصلی ترین پروتکل بهداشتی The Blood Rule یا «قانون خون» است. در صورت خونریزی، بازی باید متوقف شده، زخم بطور کامل پانسمان و کنترل شود و بازیکن تنها بعد از توقف کامل خونریزی اجازه برگشت به زمین را دارد. این قانون، ابزار اصلی کنترل ریسک انتقال بیماریهای خونی در فوتبال است.
وظیفه ای که اوریه دارد
ررسی زندگی ورزشکاران دچار بیماریهای خونی نشان میدهد که یک بیماری مزمن، پایان یک دوران حرفه ای نیست، بلکه آغاز یک مسئولیت اجتماعی است. میکی مَنتل، اسطوره بیسبال، سال ها بعد از پایان دوران حرفه ای اش دچار هپاتیت C شد. او بعد از مبتلاشدن به سرطان کبد ناشی از هپاتیت C از مردم خواست تا به اهدای عضو توجه نمایند.
هم چنین، باید از مجیک جانسون در بسکتبال (که به HIV مبتلا شد) به عنوان یک الگوی اثرگذار یاد کرد؛ او با بیان وضعیت خود در سال ۱۹۹۱، تابوی بیماریهای خونی را شکست و سبب افزایش شدید تست گیری و آگاهی در سرتاسر جهان شد و نشان داد که زندگی حرفه ای به همراه کنترل بیماری، نه تنها ممکن، بلکه می تواند الهام بخش باشد. این ورزشکاران ثابت کردند که بیماری مزمن می تواند مهلتی برای روشنگری و اصلاح قوانین بهداشت ورزشی باشد؛ نه دلیلی برای تبعیض. اوریه هم باید در این راه قدم بردارد و به مسئولیت اجتماعی اش دراین خصوص عمل کند.
ماجرای سرژ اوریه، بااینکه با اعطای مجوز بازی او و کنترل بار ویروسی به انتها رسید، اما یک حقیقت تلخ را نمایان کرد؛ فوتبال ایران هنوز با «انگ» بیماریهای مزمن و نبود درک علمی صحیح از ریسک های آنها دست وپنجه نرم می کند. مهم ترین نکات برای کنترل هپاتیت در ورزش، که باید به فرهنگ عمومی تبدیل گردد، شامل موارد زیر است:
۱. واکسیناسیون HBV: مهم ترین اقدام پیشگیرانه، واکسیناسیون هپاتیت B برای تمامی ورزشکاران غیرمبتلا است.
۲. درمان و پایش مستمر: ورزشکار مبتلا باید تحت درمان دارویی قرار بگیرد و بار ویروسی خودرا در سطح کنترل شده نگه دارد.
۳. اجرای دقیق قانون خون: اجرای دقیق پروتکل «قانون خون» (توقف بازی برای پانسمان زخم های دارای خونریزی) تنها راه موثر کنترل ریسک در زمین بازی است.
در پایان باید گفت ورزش جای هیچ نوع تبعیضی نیست و بیماری مزمن، نباید و نمی تواند پایان یک رویا یا بهانه ای برای تبعیض باشد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب